LİSTAG

Turkiye Psikiyatri Dernegi tarafından hazırlanan ve Medyascope.tv’de yayınlanan “Psikiyatriden Gündeme” programına konuk olan Prof. Dr. Sahika Yüksel, cinsel yönelim, cinsiyet kimliği ve ayrımcılıkla ilgili olarak Dr. Samet Kurnaz’ın sorularını yanıtladı.

Cinsel kimlik ve LGBTİ+ ruh sağlığı, ruhsal travma, şiddet ve ayrımcılık konularında Türkiye’de öncülük eden Prof. Dr. Şahika Yüksel, yakın zamanda WPATH (World Professional Association for Transgender Health/ Dünya Transgender Sağlığı İçin Profesyoneller Birliği) tarafından WPATH Harry Benjamin Lifetime Distinguished Advocacy Award’a (WPATH Harry Benjamin Yaşam Boyu Üstün Hizmet/ Savunuculuk Ödülü’ne) layık görülmüştür. 

Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı,  Türkiye İnsan Hakları Vakfı ve CETAD (Cinsel Eğitim, Tedavi ve Araştırma Derneği) kurucu üyesi olan hocamızın 21 Kasım 2020 tarihinde Medyascope.tv’de yayınlanan röportajına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

Biz ayrıca röportajın LGBTI+ aileleri ve LISTAG’la ilgili kısımlarını da yazıya dökmek istedik:

Samet Kurnaz: Çocuğunun farklı cinsel yönelime sahip olduğunu düşünen aileler bu konuda nasıl bir 

yardım alabilirler, nasıl bilgi edinebilirler?

Şahika Yüksel: Bu çok önemli bir soru. LGBT bireylerin özellikle ergenlik devresinde yani cinsel ilgilerinin, heyecanlarının arttığı devrede zorluk yaşadığını söyledim.

Çocukların ergenlik devresinde standart heteroseksüel ve cinsiyetinden hoşnut bireyler olmadığını fark eden ailelerin bu konuda bilgilenmeleri çok önemli, bunu aynı şekilde CETAD’dan bakabilirler, artı ailelere birkaç küçük reçete söylemek istiyorum genel, ama bunun dışında Can Candan’ın belgesel olarak çektiği ‘’Benim Çocuğum’’ diye bir film var. Bu LGBT Ailelerinin gerçek hayatları üzerinden oynadıkları bir belgesel ve bu filmi seyretmeleri ve LİSTAG aileleri dediğimiz ailelere ulaşmaları mümkün.

Fakat asıl ben hemen kısaca ailelere şunu söylemek istiyorum eğer dinleyen aileler var ise kendi çocuğu olmayabilir, komşusunun çocuğu olabilir, okulda öğretmenin öğrencisi, mahalledeki bakkalın kasabın müşterisi olabilir, lütfen bu çocuklara diğer çocuklardan farklı davranmayın. 

Özellikle anne baba gibi bakım vermekte birinci derecede sorumlu olan bireyler çocuğunuzu dinleyin eğer o size bunu açmış ise bu sizin iyi bir anne baba olduğunuzu ve sizinle bunu paylaşarak destek almak istediğini ifade eden bir çocuktur. Bunu lütfen dinleyin kendisini ifade etmesine izin verin. Sakın bunu bir kere bir daha konuşmasın konuşursa bu değişir diye kapatmaya çalışmayın.

Suskunluk burada zarar verici olur.

Hemen gidip hormon testi yaptırmayın, hormon testi gerekirse bir zamanda yapılır ama bu hormonal bir hastalık değil. Gidip bir genetik test yaptırmayın, bu bir genetik hastalık değil.

Bunlar hastalık değil hormonlarında genetiğinde de bir sorun yok, bu çocukların en çok bilinmesi gereken şu ki seçtiği için moda olduğu için şöyle ya da böyle davranıldığı için cinsiyetini değiştirmek isteyen ya da kendi cinsinden hoşlanan kişiler değil. 

Bu bir tercih değil çocuğun hayatında  doğumu ile gelen hayatında bir süre sonra fark ettiği yaşadığı bir durumdur. Dolayısı ile LGBT ise çocuğunuzu heteroseksüel çocuklardan daha fazla korumak ve onun avukatı olmak zorundasınız.

Bu konuda doğru bilgilere ulaşın, tedavi diye bir şey yok CETAD’ın ‘’Eşcinsellik ‘’ diye bir dosyası var. Transseksüellik henüz çıkmadı, henüz yazamadık. 

Doğru bilgiye ulaşın tedavisi diye birşey yok, tedavi denilen şey bu çocukların gençlerin, erişkinlerin kendilerini daha rahat hissetmeleri ve zorlukları ile başa çıkmaları için cinsiyet kimliğini olumlayan yaklaşımlar. 

Kapatarak, susturarak geri döndürebileceğiniz bir şey değil.

Daha başka bir şey daha söylemek istiyorum. Anne babaların tutumunun çocuğun hayatı ile ciddi ilgisi var.

Şunu söylemek istiyorum, bizim Türkiyede yaptığımız çalışmalarda da ergen intiharlarının kimlerde yüksek diye bakıldığında translarda trans bireylerde yüksek olduğunu görüyoruz. Bunun kimlerde yüksek diye bakıldığı zaman Kanada gibi çok daha rahat yaklaşılan transgender çocuklara anne baba desteği olanlarda çok düşük olduğu, anne baba desteği olmayan trans ergenler arasında daha yüksek olduğu söyleniyor.

Hele Türkiye’de büyük aileler çok da uzakta değiller yakın yaşıyorlar, anneanne, babaanne, teyze, hala, amca, diğer akrabalarında iyi davranmasını yada kötü davranmamasının çok önemli olduğu söyleniyor, kardeşin de.

Özellikle şunu söylemek isterim.

Bir şiddet gösteren grup var evet şiddet gösteren kötü davranıyor. 

Asıl kötü davranan yani asıl ruh sağlığını ve gelişimini olumsuz etkileyenler, sessiz kalıp bir şey yok gibi davrananlar.

Yani bir pozitif davrananlar var, ergeni olduğu gibi kabul ederler ve bunun kendisini ifade etmesine ve yaşamasına ortam sağlamaya çalışanlar var, bu iyi tabi.

Bir dövenler, istismar edenler, kitleyenler, zorla akıl hastahanesine yatırmaya çalışanlar gibi bir grup var bu da kötü ama duyup hiçbir şey olmamış gibi kayıtsız davrananlar çok daha kötü çünkü öbürü benim kötü bir annem babam var, beni anlamıyor beni dövüyor ama kayıtsız davrananların ruh sağlığının etkisinin daha olumsuz olduğunun kanıtları birikmeye başladı.